Zavisnost od sexa

Definicija

Što je zavisnost od seksa ili opsjednutost njime? Različiti oblici seksualnog ponašanja se javljaju kod opsjednutosti seksom: pretjerana masturbacija, seks s prostitutkama, seksualna masaža, seks preko telefona, anonimni seksualni susreti.

Zavisnost od seksa ili opsjednutost seksom podrazumijeva seksualno ponašanje koje značajno utiče na normalan život pojedinca. Ovakvo ponašanje može poremetiti vezu, posao, zdravlje i/ ili psihološko stanje osobe. Zavisnici od seksa rješavaju probleme seksom i nastavljaju to činiti i pored neugodnosti.

Zavisnost od seksa uključuje razvoj ponašanja koje bi se moglo nazvati navikom. Ova navika može uključivati seksualno uzbuđenje povezano sa specifičnim stimulansom (npr. pornografske slike), emocionalnim stanjima (npr. usamljenost, depresija i stres). Osoba može razviti naviku korištenja seksualnog materijala i iskustava kao način za bolje osjećanje i raspoloženje. Na ovaj način osoba izbjegava suočavanje sa stvarnim problemima (npr. stres na poslu, problemi u vezi ili seksualna disfunkcija). Takođe, može uzrokovati stanje kada je teško ili nemoguće uzbuditi se na drugačije načine.

Učestalost

Po istraživanjima, opsjednutost seksom je poprilično česta u odrasloj dobi. Dr. Patrick Cornes je u svome istraživanju iz 1987. ukazao na 8% odraslih muškaraca i 3% odraslih žena koje pate od ovog problema.

Kad se problem počinje javljati

Seksualna zavisnost ima jasno prepoznatljive obrasce ponašanja koji često počinju u djetinjstvu i adolescenciji. Poremećaj je definisan štetnim posljedicama seksualnog ponašanja na samu osobu i nesposobnosti osobe da prekine s takvim ponašanjem. Razumijevanje seksualne zavisnosti može se postići korišćenjem široko prihvaćene definicije.

Kriterijum poremećaja zavisnosti:

  • Istrajavanje na određenom tipu ponašanja tokom dužeg vremena nego što je namjeravano.
  • Trajna žudnja za takvim ponašanjem te jedan ili više neuspješnih pokušaja za smanjenjem ili kontroliranjem ponašanja.
  • Mnogo vremena provedeno u tim aktivnostima ili pokušajima oporavljanja od njegovih efekata.
  • Često poduzimanje takvih radnji kad se od osobe očekuje da ispuni određene društvene, radne, akademske ili kućne obveze.
  • Istrajavanje na ponašanju iako postoji svijest o trajnom i ponavljanom finansijskom, fiziološkom ili fizičkom problemu koji takvo ponašanje izaziva.
Posljedice

Kako se seksualna zavisnost definiše kao trajni uzorak štetnog ponašanja s rastućim štetnim posljedicama, posljedice su često ono što dovodi do prepoznavanja problema. To su:

  • društvene posljedice - prekid braka ili veze, prijateljstva, društvene mreže zbog preokupacije seksom,
  • emocionalne - depresija i nemir česte su zbog osjećaja stida, tajnovitosti i nedostatnog samopouzdanja,
  • fizičke - ozljede nastale zbog učestalosti različitih seksualnih rituala, a i spolno prenosive bolesti su učestale,
  • pravne - seksualni zločini (voajerizam, opsceno ponašanje), gubitak profesionalnog ugleda ili licence zbog opscenog ponašanja ili seksualnog zlostavljanja,
  • finansijske - troškovi pornografskog materijala, usluga prostitutki, telefona/ kompjutera; gubitak produktivnosti, kreativnosti i zaposlenja.
Poricanje, racionalizacija i opravdanja

Kao i alkoholičari, zavisnici o drogi ili kocki, osobe opsjednute seksom razvijaju tipične mehanizma obrane - poricanje, racionalizaciju i opravdanja za svoje ponašanje te okrivljuju druge da su uzrokovali problem.

Višestruke zavisnosti

Višestruke zavisnosti znaju biti prisutne kod zavisnika od seksa i na njih treba obratiti pažnju. Bolesnika treba temeljno ispitati i otkriti naznake zavisnosti o alkoholu ili drogama, zavisnosti o drugim osobama, poremećaja hranjenja, pretjerano vježbanje, trošenje novca, kockanje. Ove osobe često mijenjaju zavisnost tokom liječenja. Npr: jedna bolesnica koja se suzdržavala od seksualnih aktivnosti udebljala se 20 kg tokom 90 dana liječenja. Prije početka liječenja svakako treba provjeriti postojanje spolno prenosivih bolesti.

Dijagnoza

Dijagnoza i liječenje mogu biti loše procijenjeni zbog upornog bolesnikova poricanja i izostavljanja informacija o tipu, količini i posljedicama svojih seksualnih aktivnosti. Pogrešna dijagnoza se može postaviti zbog pratećih poremećaja raspoloženja koje izaziva stid i stres zbog življenja dvostrukog života.

Učestalo seksualno ponašanje koje ne uključuje partnera s kojim je osoba u vezi može ukazivati na zavisnost od sekss. Međutim, važno je znati kako je zavisnost od seksa skup simptoma i ne možemo se za dijagnozu oslanjati na samo jedan od njih! Ipak, kad u vezi seksualno ponašanje jednog partnera negativno utiče na funkcionisanje veze, treba ga upozoriti čak i ako se ne radi o seksualnoj opsesiji. Parovi često sami pokušavaju riješiti problem. Kada im to ne uspije, preporučljivo je obratiti se iskusnom psihoterapeutu s iskustvom u području individualne terapije, terapije para i/ ili porodične terapije.

Liječenje

Različite metode psihološko- psihijatrijskih pristupa koriste se u liječenju. Uloga doktora je u uspostavljanju realnosti. Rane terapije se vrlo malo oslanjaju na uticaj seksualnog ponašanja na vezu ili zlostavljanje u djetinjstvu već se koncentrišu na postavljanje cilja sada i tu. Početno liječenje prolazi kroz tri velike faze: prepoznavanje problema i specifičnog ponašanja koji je uzrok problematičnog zavisničkog uzorka, ugovor o ponašanju - pismeno definisanje seksualnog ponašanja koje treba biti eliminisano. Ugovori obično uključuju zadatke koji trebaju ohrabriti osobu da se nosi s problemom, prevencija ponavljanja - rad na prepoznavanju i smanjenju uzoraka iskustva i djelovanje na okidače štetnog ponašanja, npr. učenje svladavanja stresa, osnaživanje emocionalnih veza, rješavanje finansijskih teškoća i problema na poslu.

portalIzlaz na portal         Predhodna stranica