Zodijak i precesija

Jedan od najčešćih argumenata protiv astrologije glasi ovako: Podaci kojima barata astrologija su već odavno zastareli. Za nekog ko je rođen 30. marta astrologija veli da mu je sunce u ovnu, na nekih 10°. U stvarnosti se sunce tog dana nalazi u sazvežđu riba.

Tvrdnje poput ovih su za mnoge zainteresovane za astrologiju veoma zbunjujuće. Zar astrolozi stvarno žive bogu iza nogu pa još nisu prihvatili nešto što nauka već odavno zna? Problem proističe iz toga što su obadve gore navedene tvrdnje ispravne.

Sunce se 30. marta nalazi u znaku ovna i istovremeno u sazviježđu riba. Samo se tvrdnje odnose na dva različita referentna sistema. To je kao kad telefonirate s prijateljem u Londonu i pričate o vremenu. On tamo pogleda na sat i zaključi da je upravo 10 ujutro, dok vi tvrdite da nije 10 nego 11 nula nula i tačka. Smajli govori sve; obadvoje imate pravo, samo koristite različite referentne tačke.

Sazvežđa su grupacije fiksnih zvezda na nebu. Ljudi su od davnina umišljali i projektovali slike na zvezdano nebo. Sećam se kad sam kao dete ležao s ocem ispred kuće i satima gledao u zvezdano nebo, tada još neoskvrnjeno uličnim rasvetama i svetlosnom polucijom. Nekad bih video zmaja, nekad avion, kuću, čovečuljka, lice....Tako i oni.

Za astrologiju je od posebnog značaja jedan posebni "pojas" na nebu, pojas ekliptike, zona u kojoj se nalaze i kreću SVE zvezde kretalice i planete. U tom pojasu nalazimo dvanaest sazvežđa i to u obrnutom smeru kazaljke na satu: ovan, bik, blizanci, rak, lav, devica, vaga, škorpion, strelac, jarac, vodilija i ribe. Ova sazvežđa su sasvim različito velika te se delom preklapaju. Nezavisno od toga kako se jako čovek uživi u pripadajuće fiksne zvezde, nije moguće jasno reći gde tačno završava jarac a počinje vodolija. U ovu zonu na nebu astronomi projektuju, ucrtavaju preciznu kružnicu, krug ekliptike, koji je zavisan od godišnjeg putovanja zemlje oko sunca, odnosno - gledajući sa zemlje - prividnom godišnjem putu sunca oko zemlje. Astronomi još i dan danas koriste ovaj krug kao koordinatni sistem. Pozicija nekog planeta na nebu u ekliptičkom koordinatnom sustavu se beleži dvama brojevima: njegov položaj unutar kruga tj. udaljenost od nultog stepen au obrnutom kazaljkinom smeru (ekliptička dužina) i udaljenost planeta od kruga (ekliptička širina) - obadvoje u stepenima. Ekliptička dužina se meri od 0° do 360°, i to je btw ono o čemu se ovde na forumu isključivo i govori kad se priča o aspektima, konjukcijama i sl.

Gdje je pak nulta točka ekliptike?

Fiksiranje nulte tačke u koordinatnom krugu je u stvari proizvoljno tj. stvar definicije. Na zemlji, u slučaju zemljopisnih koordinata nulta tačka zemljopisne dužine je postavljena prema položaju zvezdarnice u Greenwichu kod Londona. Na ekliptici je nulta tačka fiksirana (definisana) po početku proleća, ekvinocijumu, onoj tački na kojoj se nalazi sunce na dane proletne ravnodnevnice, 20 og ili 21 - og marta. Ova je tačka matematički precizno definisana kao secišna tačka zemljine ekvatorijalne ravnine (zamislite ekvator, samo projektovan u nebo) sa ekliptikom (dakle ravninom zemljine putanje oko sunca).

precesija

Kad bi zemljina osa nepomično stajala u prostoru, i proletna tačka bi bila stabilna, ne bi se menjala, siderealni bi vuk bio sit i tropičke ovce na broju. Ali tomen khmm khmmm nije tako.

U vreme procvata antičke astronomije, u staroj Grčkoj otprilike 200 pr.k. - 200 a.d. proletna se t<čka nalazila oko "granice" između ovna i riba. Tada je ekliptički krug, počevši od nulte tačke, podeljen na 12 jednako velikih delova 12x30°=360°. Ti isečci kruga dobili su jednaka imena kao i sazvežđa koja su se nalazila u pozadini njih. Ovi segmenti od po 30° ekliptike, mereno od tačke ravnodnevnice nazivaju se zodijačkim znakovima i moramo ih razlikovati od različito velikih i krajnje nejasno odeljenih istoimenih sazvežđa.

precesija

Aaali, kao što rekosmo i neporekosmo, položaj zemljine ose u prostorvremenu nije stabilan. Zemlja nije kugla nego je spljoštena na polovima i zato ima reklo bi se nabrekotinu na equatoru. Pod uticajem gravitacijskih sila sunca i meseca (barem tako to tumače iako hmmm ali nema veze) zemlja reaguje kao neki zvrk čija je rotacija ometana vanjskom silom: ona čini pokret precesije (nema veze s procesijom), što bi značilo da se zemljina osa kao takva pokreće u krugu i tako opisuje stožac oko fiksnog ekliptičkog pola. Za jedan takav krug potrebno je oko 26 000 (riječima: dvaesšesttisoč godina).

precesija

Pomeranjem zemljine ose pomera se i ekvatorijalna ravnina, pa tako i secište između nje i ekliptike, dakle proletna tačka se pomera po ekliptičkom krugu i to unatrag, od ovna preko riba i vodolije i tako dalje.

precesija

Tokom tih 26000 godina proletna tačka se pomeri jednom oko čitave ekliptike, kroz svih 12 sazvežđa. Za jedno sazvežđe potrebno joj je dakle..... ca. 26000/12= 2160 godina. Ako je proletna tačka tokom antike bila na razmeđu ovna i riba i kretala se unatrag, tako je danas - nakon nekih 2000 godina u blizini granice između riba i vodolije s tendencijom ka vodoliji. Odatlen btw. fama o "age of aquarius", što oni koji su gledali cajtgajst već znaju. Ali pošto kao što kazasmo sazvežđa nemaju tačne granice među sobom, ne može se tačno reći kad će doči il je došlo do prelaska iz riba u vodoliju, kad počinje doba vodolije.

Hauever, astronomi i astrolozi mere svoj ekliptički koordinatni sistem od nulte tačke/proletne tačke pa po 30°. Tako da se naš znak ovna (tj. tako nazvani ISEČAK EKLIPTIČKOG KOORDINATNOG SISTEMA) nalazi tamo gde se trenutno nalazi sazvežđe ribe. Sunce se dakle 30. marta nalazi na 10° ovna, a kad se pogleda na fiksne zvezde u pozadini videćemo kako tamo titra sazvežđe riba. Čime bi opet bili kod uvodnog "argumenta".

Fiksnozvjezdanu pozadinu okcidentalna astrologija ne uzima dalje u obzir. Ona koristi jednaki koordinatni sistem kao i astronomija, dakle deli ekliptiku - počevši od proletne tačke - u jednako velike segmente koji nose jednaka imena kao i sazvežđa, ali su zbog precesije pomaknuta. Samo izvesna specijalna područja astrologije kao npr. mundana astrologija kad posmatra široke istorijske kontekste koristi i zanima se sa položaj ekliptičkog koordinatnog sistema u odnosu na fiksnozvjezdanu pozadinu. Tada govore o dobu riba, vodolije i sl. Drugi nezapadnjački sistemi astrologije delom koriste koordinatne sisteme različite od gore pojašnjenog našeg tropskog ekliptičko-ekvinocijalnog. Indijska astrologija koristi koordinatni sistem koji se odnosi na pojas zodijaka fiksnih zvezda; pritom je položaj nulte tačke na fix-star-nebu u indijskoj astrologiji nejasan...postoji ih mnogo različitih zavisno od škole kojoj izvesni astrolog pripada.

Prenešeno, prevedeno i modifikovano iz: Dieter Koch - Kritik der astrologischen Vernunft


Izlaz iz ove stranice