Neurovegetativna distonija spada u vegetativne neuroze, tj. funkcionalne smetnje u oblasti autonomnog, vegetativnog nervnog sistema. Kao što se iz samog imena može zaključiti, kod ove bolesti preovlađuju smetnje jednog ili više organa čijim radom upravlja vegetativni nervni sistem. To su unutrašnji organi (srce, želudac, pluća, bubrezi, i jetra itd.), čije funkcionisanje nije zavisno od čovekove volje. Međutim, ukoliko se iz bilo kog razloga usredsredi suviše veliko interesovanje na rad nekog organa (recimo, srca), dešava se isto ono što se i inače dešava kada je psihički život obuzet samo jednim problemom (iznenadni strah). Tada se, naročito kod straha ubrzavaju vegetativne funkcije, pripremajući organizam za veće napore. To se dešava i kod distonije, u manjem obimu, ali u dužem trajanju. Zbog toga su ovi bolesnici nesigurne i strašljive osobe, bez obzira na to kako inače imponuju svojoj okolini.

Smetnjama je najčešće obuhvaćeno srce. Javlja se lupanje srca, bol ili pritisak u predelu srca. Bolesnici stalno broje puls, plaše se infarkta i visokog pritiska. Ali smetnjama mogu biti zahvaćeni i drugi organi. Česti su nagon za povrćanjem, proliv, zatvor, učestano mokrenje, preterano znojenje.

Iste ovakve smetnje mogu izazvati i poremećaj u mozgu tj. promene u centru vegetativnog sistema. Zbog toga se pri upornim smetnjama mora izvršiti sistematski pregled bolesnika. Poznato je da dugotrajni psihički uticaji mogu delovati na ove centre u mozgu, te su u tim slučajevim sve pomenute smetnje uslovljenje iz centra.

Lečenje se sprovodi sredstvima za smirenje vegetativnog sistema. Inače je, kao i kod drugih neuroza, potrebna pravilnija orijentacija bolesnikove ličnosti.